Erindi sent Seðlabanka íslands vegna safneignar bankans, umgengni og vörslu.
Bandalag íslenskra listamanna lýsir yfir furðu sinni á þeirri ákvörðun Seðlabanka Íslands að fjarlægja verk Gunnlaugs Blöndal úr almenningsrými og koma því fyrir í geymslum bankans.
Þessi ákvörðun vekur margar spurningar, bæði hvað varðar safneign, umgengni og vörslu listaverka stofnunarinnar og ekki síður þá undarlegu tímaskjekkju puritanisma að ritskoða list með þessum hætti.
Skilningur okkar á hugmyndaheimi hvers tíma byggir að stórum hluta á verkum listamanna, skáldskap, tónlist og myndlist. Frá upphafi menningarsögu okkar hefur nakið og berskjaldað form mannslíkamans verið eitt af helstu viðfangsefnum listamanna, hefur tjáð trúarlega, pólitíska eða tilvistarlega afstöðu. Um þetta vitna mörg stærstu og mikilvægustu verk listasögunnar. Þetta verk Gunnlaugs Blöndal stendur sterkt í þessari hefð listarinnar, nærgöngul en um leið ljóðræn, djúp og falleg mynd. Mikið er það undarlegt að vera stödd á þessum stað í umræðunni í upphafi tuttugustu og fyrstu aldarinnar. Að vanvirða svo þetta fallega verk með tepruskap og puritanískum viðbrögðum.
Það er svo sem ekkert nýtt að listin takist á við valdið um hvað sé viðeigandi og hvað ekki. Oftast hafa þessi átök speglast í baráttu listarinnar við kirkjuna og trúarlegar hugmyndir, en kannski segir það eitthvað um samtímann að þessi tiltekna ritskoðun skuli upp sprottin í Seðlabanka Íslands, sem afleiðing af nafnlausum athugasemdum.
Einnig hljóta að vakna spurningar um hvernig á því standi að í geymslur Seðlabanka Íslands skuli safnast myndlist engum aðgengileg án faglegrar umsjónar. Ef það er skilningur Seðlabankans að hann eigi að sinna menningarlegu hlutverki verður það hlutverk að byggjast á faglegum grunni. Ef bankinn er að safna þjóðargersemum í hirslur sínar ætti það að gerast með formlegri stofnun listasafns, ráðningu fagfólks, skráningu og aðgengi almennings. Geti bankinn ekki sinnt þeirri menningarlegu skyldu sinni hlýtur Bandalag íslenskra listamanna að gera þá kröfu að hann komi verkunum í vörslu og umsjá Listasafns íslands.
Að því sögðu fer Bandalag íslenskra listamanna fram á upplýsingar um fjölda verka í safni bankans, hverjir eru höfundar þeirra verka og hvenær þau komu í eigu bankans?
Virðingarfyllst
Erling Jóhannesson
Forseti Bandalags íslenskra listamanna